Σχιζοφρένεια: Μια διαταραχή της παραμορφωμένης πραγματικότητας
Όταν οι φωνές μέσα στο κεφάλι μας επαναστατούν και εξεγείρονται
Κάπου στα μέσα του περασμένου έτους, συνάντησα έναν άνδρα που, παραδόξως, φαινόταν πολύ φυσιολογικός. Όχι με κακή έννοια. Ήταν περίπου 40 ετών, ψηλός, μελαχρινός, κομψά ντυμένος και πολύ καλά προετοιμασμένος για τη συνάντησή μας.
«Πρέπει να είναι ο διευθυντής», σκέφτηκα. «Πιθανότατα είναι ένας από τους ανώτερούς μου», συνέχισα τη σκέψη μου, καθώς τον παρακολουθούσα να κάθεται στην άνετη καρέκλα του και να βγάζει ένα σημειωματάριο από τον χαρτοφύλακά του.
Ακριβώς όταν ήμουν έτοιμος να τον πλησιάσω, άρχισε να με κοιτάζει «περίεργα». Στην αρχή, δεν το κατάλαβα, αλλά όσο περνούσε η ώρα, με κοίταζε όλο και πιο έντονα. Νόμιζε ότι τον παρακολουθούσα, ότι τον κατασκόπευα και ότι ήμουν φοροεισπράκτορας που προσπαθούσε να τον εξαπατήσει. Πώς το ξέρω αυτό; Μου είπε τις σκέψεις του μήνες αργότερα, όταν μου εκμυστηρεύτηκε ότι εκείνη τη στιγμή άκουγε φωνές στο κεφάλι του.
Η σχιζοφρένεια, η ασθένεια των επαναστατικών φωνών. Είναι πραγματικά τόσο επικίνδυνη όσο την παρουσιάζουν; Είναι όλοι οι σχιζοφρενείς δολοφόνοι και εγκληματίες; Ή μήπως, τελικά, είναι θύματα και όχι δράστες, σε μια κοινωνία όπου κυριαρχούν το στίγμα και τα ταμπού;
Πρώτον, δεν είναι όλοι οι ασθενείς με σχιζοφρένεια επικίνδυνοι. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, το ποσοστό είναι πολύ μικρό, κυρίως μεταξύ εκείνων που δεν λαμβάνουν θεραπεία. Αυτά τα άτομα είναι άνθρωποι όπως εμείς, με συναισθήματα και δικαιώματα. Το γεγονός ότι η κοινωνία προσπαθεί να τους στιγματίσει για να «πουλήσει» είναι ένα ψυχολογικό έγκλημα που πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη.
Στην πραγματικότητα, δεν μπορούμε να κρίνουμε όλους αυτούς τους ανθρώπους με βάση τα χαρακτηριστικά που έχουν, γιατί αυτό είναι γενίκευση. Και όταν υπάρχουν γενικεύσεις, οδηγούμαστε σε στατιστικά και λογικά λάθη.
Η επανάσταση των φωνών είναι ουσιαστικά οι παραισθήσεις που ένα άτομο ακούει, βλέπει, μυρίζει ή αισθάνεται κατά τη διάρκεια ενός ψυχωτικού επεισοδίου. Μπορεί να είναι πολύ τρομακτικό για το ίδιο το άτομο ή την οικογένεια/τους φίλους του, οπότε πρέπει πάντα να αντιμετωπίζεται με προσοχή.
Η σχιζοφρένεια είναι ίσως μία από τις πιο δύσκολες ασθένειες που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Για παράδειγμα, ένας γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει φάρμακα και ένας ψυχολόγος μπορεί να προσφέρει ψυχοθεραπεία, αλλά αν ο ασθενής δεν ανοιχτεί και δεν υπάρχει ρουτίνα ή σταθερότητα, τα πράγματα μπορούν να πάρουν μια περίεργη και δυσάρεστη τροπή.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι άνθρωποι νοσηλεύονται για μεγάλα χρονικά διαστήματα σε ψυχιατρικές κλινικές και μόνο μετά από κάποιο διάστημα καταλαβαίνουν τον λόγο και τον σκοπό της νοσηλείας τους.
Φανταστείτε, ως αναγνώστες, πόσο δύσκολο πρέπει να είναι αυτό για κάποιον. Η συνειδητοποίηση πονάει και μερικές φορές απαιτείται ειδική θεραπεία και φροντίδα.
Κάτι άλλο που θα ήθελα να προσθέσω είναι ότι τα ψυχωτικά επεισόδια και η σχιζοφρένεια γενικά δεν είναι επικίνδυνα για τους άλλους (εκτός αν υπάρχουν φωνές που οδηγούν σε βία), αλλά για το ίδιο το άτομο. Στην πραγματικότητα, όταν η κοινωνία προσθέτει στίγμα και «μυθοποίηση» στη σχιζοφρένεια, τότε το άτομο έχει ένα επιπλέον βάρος να αντιμετωπίσει.
Γιατί; Επειδή, σύμφωνα με ορισμένους, η σχιζοφρένεια είναι ένα σημάδι από τον Θεό ή σχετίζεται με κάποιο τελετουργικό ή το σύμπαν. Αυτό μπερδεύει τους ασθενείς και τελικά τους κάνει να αισθάνονται χειρότερα.
Συνοψίζοντας, η επανάσταση των φωνών μπορεί να αποβεί μοιραία αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως. Ωστόσο, δεν είναι η ίδια η κατάσταση που είναι επικίνδυνη, αλλά το βάρος που κρύβεται πίσω από το στίγμα.
Ο άνδρας που ανέφερα στην αρχή μπορεί να μην υπήρξε ποτέ. Ίσως ήταν απλώς ένα προϊόν της φαντασίας μου, για να σας εξηγήσω πώς θα ήταν στην πραγματικότητα ένας «σχιζοφρενής». Ή ακόμα και μια μεταφορά για το πώς αισθάνονται τα ίδια αυτά τα άτομα. Γιατί τελικά, τι είναι πιο σημαντικό; Να γνωρίζουμε κάτι, να το κατανοούμε, να βοηθάμε το άτομο που κρύβεται πίσω από αυτό όσο καλύτερα μπορούμε, ή ένας συνδυασμός όλων των παραπάνω;